Ontologio: Ĝia rolo en la scienca Esperanto-evoluo
Resumo: Organizi kaj reprezenti informojn konsistigas unu el la grandaj defioj nuntempaj, kie je pli vastaj niveloj produktatas informoj en la ĉiutaga vivo, des pli kun la alveno de la novaj teknologioj pri informado kaj komunikado. Kiel rolas ontologioj en tiu organizado kaj reprezentado de informoj por evoluigi Esperanton? La scienca agado en Esperantujo, miaopinie, estas unu el la plej malfacilaj agadkampoj, ne pro la fakto ”sciencumi”, sed pro la atingeblecoj oferataj de Esperanto ekde scienca vidpunkto al la socio, pli ekzakte dirite: al la ne esperantistoj. Gravas verki, traduki al Esperanto por esperantistoj, sed ankaŭ verki pri Esperanto kaj montri al la socio kion la komunumo faras, kiujn valorojn oni povas atingi pere de tiu agado kaj kiom riĉa povas esti la lingvo socie, ekonomie, lingvistike, kulture kaj praktike. Surbaze de la diplomlaboraĵo titolita ”Dizajno pri baza ontologio de la Nacia Kongreso de Esperanto” oni celis ne nur prezenti la lingvon al la ne esperantista scienca komunumo, sed atingi bibliografian verkon kaj praktikan aplikadon pere de ontologioj: sistemoj por organizi kaj reprezenti informojn pri specifa fakkampo tra terminologiaj kaj konceptaj specifaĵoj en formala lingvo (maŝin-komprenata), kun la celo plifaciligi la serĉon kaj reakiron de informoj per semantikaj interkompreniĝoj inter uzantoj kaj inteligentaj programaroj. Samkiel la ontologioj, ekzistas pluraj sistemoj por organizi kaj reprezenti informojn ne nur laŭ tradicia maniero sed ankaŭ reta. Tial prezenti ilin evidentigas sciencan evoluon por la movado kaj la lingvo nepreteratentenda, ĉar ĝi kontribuas al la lingva evoluigo